Fotopagina 8 - Wimmenhove Huisorgelbouw

Secretaire orgel Johannes Casper inder Maur

In oktober 2010 is een restauratie en deel-reconstructie van een secretaire-orgel (J. C. inder Maur, 1852) met 4 en een halve stem gereed gekomen. 

Van dit soort instrumenten zijn er meerdere bewaard gebleven. Dit secretaire-orgel is door J.C. inder Maur in juni 1852 te Amsterdam opgeleverd.

kast

 

Het instrument is 2 maal gesigneerd. Te weten, rechtsonder in de ventielenkas en bovenaan de binnenzijde van de linker zijwand.

 

Dispositie, tevens volgorde op lade van achter naar voren:

 Bas            
        Prestant    gereconstrueerd
 Holpijp  8'  hout, orgineel   Holpijp  8'  hout, orgineel
 Fluit 4'  hout, orgineel   Quint  3' oorspronkelijk Prestant 4'
 Octaaf 2'  metaal, niet orgineel   Octaaf  2'  metaal, niet orgineel
 Fluit 1'  niet aanwezig    Fluit 4'  hout, orgineel
 

Het houten pijpwerk verkeert in redelijke staat en klinkt goed. De kast wordt momenteel op enkele punten gerestaureerd; het wegwerken van uitgezaagde delen in de onderkast voor het doorvoeren van een rond windkanaal. Ook waren er delen uit de bovenkast gezaagd i.v.m. het bevestigen van elektrische verlichting (!).

Er zal een nieuwe windvoorziening aangebracht worden; een gereconstructie in inder Maur factuur met een rechtopgaande magazijnbalg met daaronder een schepbalg. Ook zal het orgel d.m.v. elektriciteit kunnen worden voorzien van wind.

Kast

Uitsparing rechts-onder

Rechter onderzijde van de kast was voorzien van een ronde uitsparing, om het windkanaal vanaf de windmotor door te leiden...

 

Uitsparing gedicht 

Het gerestaureerde gedeelte van de onderkast met nieuwe drager voor de balgen. Het moet nog op kleur gebracht worden.

 

console

Spijkers console

Boven: rechter register-console, opnieuw voorzien van politoer; de linker strook wordt benut voor de lijmverbinding (warme lijm).

Links: rechts de oude en links de nieuwe smeedspijkers voor het vastzetten van de consoles in de kast.

 

 

 

Windvoorziening

 Handgeschaafd Balg blad

Een van de balgbladen met de rijschaaf gevlakt.

  

Balgdelen

Balgdelen samengesteld van eerste klas vuren; links de plank met winddoorlaat naar tremulantkast. Opbouw is gereconstrueerd a.d.h.v. nog bestaande instrumenten van de bouwer. Alles in Amsterdamse 'voeten' en 'duimen' uitgezet!

 

Schepbalg en magazijnbalg beleerd met schapenleer; spanen van dun eiken. Bovenaan met vier schroeven is het ontluchtings-ventielraam te zien; bij de hoogste stand wordt deze door een pen (aan de onderzijde van de lade) naar binnen geduwd, zodat de balg niet tegen de lade aanloopt.

 

Balg in orgel

De balg is in de orgelkast geplaatst. Links het luikje van de tremulant. Aan de bovenzijde van de tremulantkast moet de opening van het windkanaal nog aangebracht worden.

 

Windlade

 Door de tand des tijds waren een aantal delen aan restauratie toe. Met name de leerlaag aan de onderzijde van de lade moest vervangen worden door goed schapenleer.

 

Windlade-2

 De oude laag verwijderen en het overige weghalen.

 

 

Windlade-3 

En dan de nieuwe laag leer aanbrengen met warme (huidenlijm; als dat goed uitgehard is, de ventielgaten uitsnijden.

 

Windlade-4

Alle ventielen weer op hun plaats, met hun veren.

 

 

Windlade-5

Karakteristieke conducten  in de factuur van J.C. In der Maur gereconstrueerd; vastgezet met lijm en touw.

 

Windlade-6

Windlade weer op zijn plaats met de balg en het stekermechaniek aangesloten. 

 

 « terug